Tuesday, January 27, 2009

გადახდის ახალი სისტემა საქალაქო ტრანსპორტში

ანა დავითაშვილი
თბილისი. 27 იანვარი. 2008


თბილისის
“ყვითელ ტრანსპორტში” თებერვლიდან მგზავრები ფულს განსხვავებუ-ლად გადაიხდიან. დედაქალაქის ქუჩებს უკვე დიდი ხანია გაყვითლებული უკრაინული და ჰოლანდიური ტრანსპორტი ამშვენებს. გადახდის სისტემაც 2009 წლიდან უკრაინულის მსგავსი გახდება. თბილისის მერიამ 7 მილიონი ლარით დააფინანსა პროექტი, რომლის მიხედვითაც მგზავრები ფულს მძღოლს აღარ გადაუხდიან.


გადახდის ახალი პროცედურა მარტივი და მოსახერხებელი იქნება. თბილისის ავტობუსებში უკვე დამონტაჟდა სალარო-აპარატები. მგზავრი ჩააგდებს ყუთში ან ორმოცდაათ თეთრს, ან ოცთ თეთრს და ან ათ თეთრს (იმისდა მიხედვით გადახდის რომელი ტარიფით სარგებლობს) და სამაგიეროდ სამგზავრო ბილეთს მიიღებს. თუ მგზავრები სპეციალური ტარიფით სარგებლობენ, მაშინ მათ პლასტიკურ ბარათს გაატარებაც დასჭირდება აპარატზე სპეციალურად გამოყოფილ განაჭერში. აპარატი შეამოწმებს აღნიშნულ პირის საბუთს და იმ შემთხვევაში, თუ დარღვევას ვერ აღმოაჩენს, ბილეთს ამოუბეჭდავს. გადახდის სისიწორეზე მგზავრს აპარატზე ანთებული სინათლე მიუთითებს. თუ ინდიკატორი მწვანედ აინთება, მაშინ გადახდა წარმატებით დასრულდა. აპარატი მხოლოდ რკინის ფულზეა გათვალისწინებული და ე.წ “ფეი ბოქსის” თვისებები არ აქვს. ხურდის დაბუნება მას მხოლოდ 50 თეთრიან ან 20 თეთრიან მონეტაზე შეუძლია,

გადახდის ახალი წესი მგზავრობის შეღავათების გაუქმებას არ გამოიწვევს. პროექტის განსახორციელებლად თბილისის მერიის მიერ გამოყიფილი თანხა უნდა მოხმარდეს არა მხოლოდ აპარატის მონტაჟს, არამედ შესაბამისი პლასტიკური ბარათების დამზადებას მათთვის, ვინც მგზავრობისას შეღავათებით სარგებლობს და თანხის მხოლოდ გარკვეულ ნაწილს იხდის. ასეთი მგზავრებისთვის ბარათები მგზავრობის განუყრელი ნაწილი გახდება, მხოლოდ ბარათში ჩადებული კოდის მეშვეობითაა შეაძლებელი გადახდის პროცედურა სწორად განხორციელდეს. სტუდენტებს კი ,,სამგზავრო ბარათის” მაგივრობას ახალი, პლასტიკური სტუდბილეთები გაუწევენ. ამგვარი სტუდბილეთებით ისინი ისევ 20 თეთრად იმგზავრებენ.

აღნიშნული პროექტი იანვრის დასაწყისიდან, უნდა ამოქმედებულიყო, თუმცა ვერ მოესწრო. ავტობუსებში განსაზღვულ დროში ვერ მოახერხეს შესაბამისი აპარატურის დამონტაჟება. საქართველოს მძღოლთა ასოციაცის თავმჯდომარის თამაზ კაჭკაჭურის თქმით, პროექტის ამოქმედების შემაფრხებელი მიზეზი არაორგანიზებულობაა, მისი თქმით გადახდის ამგვარი გზა ბევრს გაუადვილებს მგზავრობას, მაგრამ გასათვალისწინებელია ბევრი მნიშვნელოვანი ფაქტორი. პირველ რიგში საორგანიზაციო საკითხები. როგორ და რა დროში მოახერხებენ სოციალურად დაუცველთა უზრუნველყოფას შესაბამისი ფასდაკლების პლასიტიკური ბარათებით. კაჭკაჭურის თქმით აღნიშნული აპარატურა უკვე ერთი წელია შემოტანილია, თუმცა დამონტაჟებას სამსახურები არ ჩქარობენ.

“შ.პს თბილისის ავტობუსში” აცხადებენ, რომ აპარატურის მონტაჟი ერთი თვეა რაც მიმდიანეობს და თებერვლამდე სრულად მოესწრება.

გადახდის ახალი სისტემა მძღოლებს მთლიანად ათავისუფლებს ფულთან ურთიერობისგან. ის არ ერევა გადახდის პროცედურაში. იმ შემთხვევაშიც კი თუ მგზავრს შესაბამისი კუპიურა არ აღმოჩნდება. ასე რომ ავტობუსისი მგზავრებს მსხვილი კუპიურების დახურდავება ტრანსპორტში ასვლამდე მოუწევთ. მძღოლების უმეტესობა ფიქრობს, რომ გადახდის ამგვარი სიტემა მათ სამუშაოს შეუმსუბუქებს. გაჩერებებზეც ნაკლები დრო დაეხარჯებათ, აღარ მოუწევთ ,,ურჩ გადამხდელებთან კამათი.” გურამ ბიბილეიშვილის თქმით, გაჩერებაზე დიდი დრო ხურდის დაბუნებას მიაქვს, “მგზავრების უმეტესობა თავს არ იწუხებს გაჩერებსთან მისვლამდე ცოტა ადრე გადმოვიდეს წინ, მერე უკანა კარებთან დადგება და ყვირის გააღეო, იმან შიძლება გადაიხადოს მაგრამ ამ მომენტით სხვა სარგებლობს და თანხის გადახდის გარეშე ჩადის.“ ასეთმა ბევრმა შემთხვევამ კი მძღოლს შეიძლება დღის ბოლოს შეუქმნას პრობლემა. “თუ დღის ბოლოს გეგმას არ შეასრულებ, მერე შარს მოგდებენ ჯიბეში ჩაიდეო, ასე რომ თუ სხვა გააკონტროლებს კანონდამრღვევბს, ჩვენ ნერვებსაც ეშველება, დროში უაზროდ გაწელის მარშრუტსაც.” – ამბობს ბიბილეიშვილი.

დღის ბოლოს მგზავრების ,,შემოწირულობას” შესაბამისი სამსახური დაითვლის. უფასოდ გასეირნების მსურველთა გამოვლენა კი კონტროლიორს დაეკისრება. განხვავებით სხვა ქვეყნებისგან, სადაც კონტროლიორები ავტობუსშივე ამოწმებენ ბილეთებს, თბილისში ისინი გაჩერებებზე იდგებიან. ავტობუსიდან ჩასული მგზავრი ბილეთს მას წარუდგენს. დარღვევის აღმოჩენის შემთხვევაში მგზავრი დაჯარიმდება. ჯარიმა ზუსტად ჯერ არ არის განსაზღვრული. საქართვეოს მძღოლთა ასოციაციის თავმჯომარის მოადგილის გურამ პერაძის განცხადებით მგზავრი, რომელიც უფასოდ გადაწყვეტს მგზავრობას სავარაუდოდ 15 ლარით დაჯარიმდება. თუმცა ეს ჯერ დაუმუშავებელი პროექტია და დაზუსტებული ინფორმაცია მას შემდეგ გახდება ცნობილი, რაც თბილისის ქუჩებში უახლესი აპარატურით აღჭურვილი ავტობუსები, ხოლო გაჩერებებზე კონტროლიორები გამოჩნდებიან. ჯარიმის გადასახდელად გადასახდელად დაჯარიმებული მოქალაქე ვალდებული იქნება ბანკში პირადობის მოწმობით გამოცხადდეს და თანხა გადაიხადოს.

ყვითელ ავტობუსებში გადახდის ახალი სისტემა ზოგიერთი სტუდენტისთვის ორმაგად მომგებიანი იქნება. გარდა იმისა, რომ სტუდენტები 20 თეთრად მგზავრობენ, ზოგიერთი მათგანი თხუთმეტდღიან სამუშაოსაც კი იპოვნის. თბილისის მერიის ინიციატივით, 600 სტუდენტი წლის განმავლობაში თბილისის ავტობუსებში ინსტრუქტორად დასაქმდება და მოსახლეობას ამ აპარატების გამოყენებაზე ინსტრუქტაჟს ჩაუტარებს. ამ სამსახურისათვის სტუდენტები ორას ლარს მიიღებენ.

გადახდის მსგავსი წესი უკრაინაში გასულ წელს შემოიღეს. თავდაპირველად პროექტმა არ გაამართლა, ამის მიზეზად საორგანიზაციო საკითხების გაუთვლელობას ასახელებდნენ, თუმცა საბოლოოდ სისტემის მოწესრიგება მოხერხდა.

10 comments:

I-მედია said...

ძალიან კარგი სტატიაა, ანა, ძალიან ინფორმაციულია, ამ სახითხზე ასე ამომწურავად არსად წამიკითხავს, მადლობა რომ ბევრ რამეში გამარკვიე :)

ნინო გელაშვილი

I-მედია said...

Ana statia dzalian momewona, dabalansebuli iyo da komentarebic sakmaod gqonda,
adviladac ikitxeboda da weris stilic gamartuli gaqvs. mokled yochag!
ase gaagrdzele:-)
tamta shkubuliani

I-მედია said...

anachka, dedi, :-) me, piradad, martla mainteresebda rogor imushavebdnen es aparatebi da, tavisuflad shemidzlia vtqva, rom amomwuravi informacia mivige. ubralod, tviton tema ar idzleoda imis sashualebas, rom msubuqad wakitxuliyo da kidev avtobusebis mgzavrebis komentarebic kargi iqneboda... aba, shen ici, buchqi :-)
qeti tikanashvili

I-მედია said...

ana mec dzalain momecona sheni statia, tanmimdevroba dzalian kargadaa, informaciuli tvalsazrisit amomcuravi, advilad casakitxi da saintereso:)) martla yochag
anano shubitidze

I-მედია said...

dzalian kargi statiaa ana,tavidan megona amxela statiis cakitxva am temaze mombezrdeboda,arada siamovnebit cavikitxe.amomcuravi inpormacia mivige temastan dakavshirebit,gmadlob:)
keti tsurtsumia

I-მედია said...

martla zalian kargi namushevaria,sruli da amomwuavi informacia mivige..sxva qvekanastan shedareba zalian saintereso iko. ise zan mizeruli shenishvna..sazogadoebis azric ro dagewera imastan dakavshirebit,tviton xalxi ramdenad erkveva am aparatebis instruktajshi da moswont ki msgavsi sagadasaxado sistema? erti sitkvit kargi namushevaria:) tako svanidze:) ;)

I-მედია said...

ინფორმაციულად საკმაოდ ამომწურავი სტატიაა, ბევრი კითხვა და პრობლებაა დასმული, პასუხებითურთ, რაც მომწონს. ერთი პატარა კორექტურა ლიდში - "გაყვითლებული ტრანსპორტი", ამ შემთხვევაში, აზრობრივად არასწორია : )) და მეორე მთავარი, ვინაიდან საქმე საზოგადოებრივ ტრანსპორტს ეხება, აუცილებელი იყო მგზავრთა შორის მოგეძებნა რესპონდენტები.
წარმატებები

ნათია გულიაშვილი

I-მედია said...

davitashvili!
very good, ochen xorosho, nu mgzacrebis komentari mainc iyo sawiro, ia tak dumaiu, gasagebia?

your tako stajadze :)))))))))

I-მედია said...

ki,magram tu xurda puli ar makvs aparati xurdas damibruneebs?!:-))))kochag ana,momecona zalian,inpormaciulad datvirtuli statiaa da getkoba, rom gimushavia.weris stils rac sheexeba,sheizleboda cota ufro msubuqad,magram sheni stilic absoluturad misagebia da kargad ikitxeba.mari ozashvili

I-მედია said...

dzaan momewona, kargi statiaaa. martalia komentars gvian vtoveb magram adre rom dametovebina am sakitxze sakmaod bevr inpormacias mivigebdi:)nino xaratishvili